baryum klorür ne demek?

Baryum Klorür

Baryum klorür (BaCl₂), baryum ve klor elementlerinden oluşan bir inorganik bileşiktir. Oda sıcaklığında beyaz, kristal yapıda bir katıdır. Su ve diğer polar çözücülerde çözünürken, organik çözücülerde çözünmez. Zehirli bir maddedir ve dikkatli kullanılmalıdır. Endüstride çeşitli amaçlarla kullanılan önemli bir baryum tuzudur.

Özellikleri

• Kimyasal Formül: BaCl₂
• Molar Kütle: 208.23 g/mol (susuz) / 244.26 g/mol (dihidrat)
• Görünüm: Beyaz, kristal katı
• Yoğunluk: 3.856 g/cm³ (susuz) / 3.097 g/cm³ (dihidrat)
• Erime Noktası: 962 °C (susuz)
• Kaynama Noktası: 1560 °C (susuz)
• Çözünürlük: Suda çözünür. Çözünürlük sıcaklıkla artar.
• Kristal Yapı: Ortorombik (susuz)
• Toksisite: Zehirli

Üretimi

Baryum klorür, Barit (baryum sülfat, BaSO₄) cevherinin işlenmesiyle üretilir. Bu işlem genellikle aşağıdaki yöntemlerle gerçekleştirilir:

1. Karbon Termal İndirgeme: Barit, kok kömürü ile yüksek sıcaklıkta reaksiyona sokularak baryum sülfür (BaS) elde edilir. Daha sonra baryum sülfür hidroklorik asit (HCl) ile reaksiyona sokularak baryum klorür çözeltisi elde edilir.

   BaSO4 + 4 C → BaS + 4 CO
   BaS + 2 HCl → BaCl2 + H2S
   

2. Kalsiyum Klorür ile İşlem: Barit, Kalsiyum Klorür (CaCl₂) çözeltisi ile yüksek sıcaklıkta reaksiyona sokularak baryum klorür ve kalsiyum sülfat (CaSO₄) elde edilir. Bu yöntem daha az enerji tüketir ve daha çevre dostudur.

   BaSO4 + CaCl2 → BaCl2 + CaSO4
   

Elde edilen baryum klorür çözeltisi, buharlaştırma ve kristalleştirme yoluyla saflaştırılır. Genellikle dihidrat (BaCl₂·2H₂O) şeklinde kristallenir.

Kullanım Alanları

Baryum klorürün çeşitli endüstriyel ve laboratuvar uygulamaları bulunmaktadır:

• Laboratuvar Reaktifi: Baryum klorür, sülfat iyonlarını (SO₄^2-) çöktürmek için analitik kimyada yaygın olarak kullanılır. Baryum sülfat (BaSO₄) suda çözünmeyen beyaz bir çökeltidir.
• Pigment Üretimi: Baryum klorür, baryum temelli pigmentlerin üretiminde kullanılır. Örneğin, Baryum Sülfat (BaSO₄) pigmenti, beyaz renkli boya ve kaplamalarda kullanılır.
• Isıl İşlem: Çelik endüstrisinde, ısıl işlem banyolarında kullanılır.
• Böcek İlacı: Geçmişte, bazı böcek ilaçlarının formülasyonlarında kullanılmıştır. Ancak toksisitesi nedeniyle kullanımı azalmıştır.
• Tuzlu Su Klor Alkanı Elektrolizi: Bazı klor-alkali tesislerinde kullanılır.
• Diğer Baryum Bileşikleri Üretimi: Diğer baryum bileşiklerinin üretiminde bir öncüldür. Örneğin, Baryum Karbonat (BaCO₃) üretimi.

Güvenlik

Baryum klorür zehirli bir maddedir. Yutulması, solunması veya cilt yoluyla emilmesi halinde sağlığa zararlıdır. Baryum iyonları, kas ve sinir sistemini etkileyebilir. Belirtiler arasında kas güçsüzlüğü, felç, kalp ritmi bozuklukları ve solunum yetmezliği bulunur.

• Maruz Kalma: Baryum klorüre maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Laboratuvar veya endüstriyel ortamlarda kullanılıyorsa, uygun kişisel koruyucu ekipman (eldiven, gözlük, maske) kullanılmalıdır.
• İlk Yardım: Yutulması halinde derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Kusmaya çalışmayın. Cilt veya gözlerle temas halinde bol su ile yıkayın.
• Depolama: Baryum klorür, çocukların erişemeyeceği, serin ve kuru bir yerde, iyi havalandırılan bir alanda saklanmalıdır.

Dihidrat

Baryum klorür genellikle dihidrat (BaCl₂·2H₂O) şeklinde bulunur. Dihidrat, susuz forma göre daha yaygın olarak kullanılır. Isıtıldığında, kristal suyunu kaybederek susuz baryum klorüre dönüşür. Dihidratın özellikleri susuz forma benzerdir, ancak çözünürlük ve kristal yapısı farklılık gösterebilir.

Kaynakça

• Wikipedia - Barium Chloride
• Various chemical safety data sheets (MSDS)

Bu makale, baryum klorür hakkında genel bir bilgi sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için yukarıdaki kaynakçalara başvurabilirsiniz.